Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan, dün gece katıldığı bir televizyon programında gündeme dair soruları yanıtladı ve önemli açıklamalarda bulundu.
Salgın sürecinin hükümet tarafından iyi yönetildiğini, bu başarının aynı zamanda kurallara uyan halkın olduğunu belirten Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Atakan, buna rağmen bugün hala yalan yanlış bilgelerin dolaştığını ancak halkın bu konuda bilinçlendiğini anlattı.
Uzun süredir koronavirüs vakası olmamasının sevindirici ve gelecek açısından umut verici olduğunu kaydeden Tolga Atakan, 10 Mart’tan itibaren Bakanlar Kurulu’nun kararlarının kılı kırk yararak alındığını ancak hiçbir ülkenin baş edemediği salgın nedeniyle tek doğrunun olmadığı, değişen parametrelerin olduğu, değişken bir dönemin içerisinden geçildiğini bu nedenle bugün alınan bir kararın ertesi gün bile değişebileceğini, bu sürecin dinamik bir süreç olduğunu kaydetti.
1 Temmuz’dan sonra dileyenin elini kolunu sallayarak ülkeye giriş yapamayacağını belirten Tolga Atakan, dünyadaki yaklaşımın virüsle yaşamayı öğrenmek olduğunu belirterek hava ulaşımında yeni bir model oluştuğunu, her şeyin yolunda gitmesi halinde 1 Temmuz sonrasında ülkeye turist alınabileceğinin öngörüldüğünü kaydetti.
1 Haziran itibariyle daimi ikameti KKTC olan KKTC vatandaşlarının, masrafları devlet tarafından karşılanacak olan 14 günlük karantina şartıyla ülkeye gelişlerine izin verilmeye başlandığını belirten Atakan, bu çerçevede İngiltere’den 5, 11 ve 17 Haziran 2020’de olmak üzere üç tane planı uçuş gerçekleştirileceğini ve oradaki vatandaşlarımızın ülkelerine getirtileceğini kaydetti.
Şu anda tarifeli uçuş olmadığını ancak Haziran sona ermeden Türkiye’ye tedavi amaçlı giden ancak tren veya feribota binmesi sakıncalı olan vatandaşlar öncelikli olmak üzere Türkiye’den üç, İngiltere’den 1 uçuş planladığını ifade eden Tolga Atakan, Türkiye ile günde karşılıklı yedi gemi seferi düzenlendiğini söyledi. Atakan, “Elçiliklerimiz vasıtasıyla toparladığımız bir sayı var. Yarın (bugün) itbariyle haftasonuna kadar Türkiye’den 104, İngiltere’den ilk uçuşla 168 vatandaşımız gelecek. Karantina yeri ayarlayabilme konusunda sıkıntı yok” dedi.
Şüreç devam ederken bir çok vatandaşın Türkiye’den ve hatta dünyanın farklı ülkelerinden ciddi çalışmalarla KKTC’ye getirilerek aileleriyle kavuşmalarının sağlandığını anlatan Atakan, bunun bir başarı olduğunu ve bu başarı hikayesinin başta Dış İşleri Bakanlığı çalışanları olmak üzere bir çok kurum çalışanı tarafından ortak bir çalışma ile başarıldığını hatırlattı.
Bakan Atakan, açılımın ikinci aşamasında ikamet, çalışma, eğitim veya benzeri illiyet bağı olan yabancıların 8 Hazirandan itibaren ülkeye gelebileceğini ancak bu kişilerin KKTC ile olan illiyet bağını konsolosluklarımıza ispatlamaları gerekeceğini ve 14 günlük karantinaya tabi olacaklarını söyledi.
“10 binler gelmeyecek. Çalışma yaptık. Kademeli bir sistem de kurduk. Karantina kapasitemize göre bunları peyderpey alacağız” diyen Bakan Atakan,
KKTC vatandaşı olmayanların karantina ücretlerini devletin karşılamayacağını aktaran Atakan, bazı ülkelerin kendi vatandaşlarından bile karantina ücreti aldığını, hükümetin kaynağı olduğu süre boyunca KKTC vatandaşlarının karantina ücretlerinin devlet tarafından karşılanacağının altını çizdi.
Tek bir merkezde karantina uygulama şanlarının olmadığı için daha maliyetli ve çok fazla sayıda polis ve sağlık personeline ihtiyaç duyulan bir yapıda çalışmak zorunda kalındığını anlatan Atakan, ufak tefek aksaklıklara rağmen sürecin iyi yönetildiğini, karantina süreci zorunlu olduğu sürece ülkeye gelecek olan kişilerin sayısının karantina kapasitesi ve imkanlarına göre olacağını söyledi.
Bugün itibariyle güneyden gelişlerin sadece test yapılarak sağlanması durumunda, hala pozitif vakaların çıktığı bir yerden olması nedeniyle süreç içerisinde alınan önlemlerle ve sağlık kontrol prensiplere bire bir ters düşeceğini belirten Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Atakan, “14 gün karantina süresince gözlem yapılıyor ve 14 günün sonunda tekrar test yapıyor. Kapıdan geldi test yapıldı negatif Pile’de yaşayan vatandaşların kendilerini dışlanmış hissetmesinin yürek burkucu olduğunu ifade eden Tolga Atakan, “İçimizi acıtan kararlardan biridir. Olağanüstü bir süreç yaşıyorsunuz ve bu sizi olağanüstü kararlar almaya itiyor ve birileri mağdur oluyor. Sağlık Bakanlığı Pile’den KKTC’ye geçecek olanlar için bir kontrol mekanizması oluşturmaya çalışıyor” dedi.
Bakan Atakan, güneyde çalışan KKTC vatandaşlarının çektiği ekonomik sıkıntının farkında olduklarını, güneydeki sendikadan katkı alamayan işçiler için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bir çalışma yaptığını ancak önceliğin toplum sağlığı olduğunun bilinmesi gerektiğine işaret etti.
1 Temmuz itibariyle KKTC’ye gelen herkes için karantina mecburiyetinin kaldırılmasının öngörüldüğünü anlatan Tolga Atakan, çok daha düşük bir frekansta olmak üzere tarifeli uçuşların başlayabileceğini söyledi.
Türkiye, Güney Kıbrıs ve Avrupa’da ülkelerin açılıma gittiğini, ülkelerin uçuş yapılacak ülke listesi belirlediğini ve yolcu taşımacılığında yeni bir yapılanmaya gidildiğini anlattı. Uçaklarda bazı koltukları boş bırakarak uçmanın maliyetinin yüksek olması nedeniyle yolcuların “uçmaya elverişlidir/uçmak için sağlıklıdır” (Fit To Fly – FTF) belgesi almalarının şart olacağını belirten Atakan sözlerine şöyle devam etti:
“Havaalanlarında katı kurallar uygulanacak ve yolcular, iki veya 2+2 gün öncesinden PCR testi ile birlikte sunması gereken belgeler ile uçakların tam kapasite ile uçması hedefleniyor.
Pandeminin seyir hızı ve bu yöndeki gelişmelere bağlı olarak 1 Temmuz’da tarifeli seferler başlayabilir. Kişilerin FTF belgesi alabilmesi ve kontrol mekanizmasının gelişmesi hızlı ilerlerse, bu Temmuz öncesinde de olabilir, ikinci dalga gelirse Temmuz’dan sonra da olabilir.
Tarifeli uçuşlar başlasa bile KKTC ile illiyet bağı olmayan kişiler 1 Temmuz’dan önce adaya gelemeyecek. Tarifeli seferlerle 1 Temmuz’da bir turist gelebilir ancak 23 Haziran’da gelemez. Bunları yayınladığımız NOTAM’lara dahil ediyoruz. Biletler buna göre satılır veya uçağa giriş bu kurallara göre alınır.
1 Temmuz’da bugünkü şartlar deva ederse ve Sağlık Bakanlığı ‘her şey tamam, karantina uygulaması yapmayacağız’ derse, herkes gelebilecek.”
Atakan, Sağlık Bakanlığı uzmanlarının devamlı güncellenen riskli ülke listeme çalışması baz alınarak yüksek risk grubuna giren ülkelerden gelen turistlere KKTC’ye giriş izni verilmeyeceğini söyledi. Ülkeler arası hava ulaşımının son derece katı kurallara bağlanmakta olduğunu hatırlatan Atakan, “Bunları Türkiye’deki mevkidaşlarımız ile takip ediyoruz. Oradaki gelişmelere paralel olarak uygulanan dijital sağlık karnesinin geldiği noktaları da göreceğiz. Eğer tatmin olursak test uygulamayacağız. Tatmin etmezse risksiz ülkeden gelenlere bile elinde test olsa dahi test yapılacak” dedi.
Riskli ülkelerle ilgili verilecek kararlarda Sağlık Bakanlığı uzmanlarının belirleyici olacağını anlatan Bakan Atakan, “Önümüzde uzunca bir süre var. Şu an konuşurken riskli olarak addedeceğimiz bir ülke haziran sonuna doğru risksiz ülke konumuna gelebilir” dedi.
Tolga Atakan, birçok havayolu şirketinin bilet satışına başladığını, ülkemize yapılan bilet satışının o tarihte bir uçuş olacağı anlamına gelmediğini, mağduriyet yaşanmaması için kimsenin resmi makamlarca ‘tarifeli uçuş şu tarihte başlıyor’ şeklinde bir açıklama görmeden bilet satın almaması gerektiğini ifade etti.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan, yasalara ve belli takvimlere bağlı olarak ihale yoluyla yapılacak bir pandemi hastanesi yerine Girne ve Güzelyurt’a iki yeni hastane kazandırılması konusunda Planlama ve İnşaat Dairesi tarafından bir ön çalışma yapıldığını ve kaynağın mevcut olduğunu belirterek “Bu yıl bitmeden sağlık alanındaki altyapımızı tamamlama konusunda iki yeni hastanemiz olacak. Sadece salgın ile ilgili değil, birçok alandaki eksikliğimiz bu şekilde giderilmiş olacak” ifadelerini kullandı.
1625km’lik karayolu ağının yüzde 79’unun yenilenmeye ihtiyaç duyduğunu aktaran Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı, bu bağlamında Türkiye ile imzalanan protokolün rakamsal anlamda beklentiyi karşılamadığını söyledi.
“Sevindirici olan yarım kalan TC kaynaklı projelerden Girne Dağ yolu, Lefkoşa Kuzey Çevre Yolu ve İskele-Çayırova Bölünmüş Yolu’ndaki yapım çalışmalarının kaldığı yerden başlayacak aşamada olmasıdır. İşçi ve makinelerin listeleri elimize ulaştı. Gelecekler, 14 gün karantinanın ardından şantiyeler süratle hayata geçmeye başlayacak” diyen Tolga Atakan, Girne Batı Çevre Yolu birinci etap yapım çalışmalarının da yakında başlayacağını ve yolun yapımının çok uzun sürmeyeceğini belirtti.
Atakan, “Sadece TC ile yapılan protokole bağlı olarak TC kaynaklarıyla değil, iç borçlanma ile reel sektörün beslenmesi konusunda Karayolları dairemize çeşitli bakım onarım çalışmaları için kaynak aktaracak. 17 proje geliştirdi ve bunlara yönelik kaynak aktarımı yapılacak” dedi.
Bu çerçevede Lefkoşa-Gazimağusa yolundaki çökmeler tamir edileceğini, orta refüje bariyer çakımı ve bazı giriş çıkışların kapatılması çalışması yapılacağını aktaran Atakan, Güzelyurt-Lefke Çevre Yolu’nun kalan 3km’lik bölümünün yapımının maliyetini düşürmek ve yerel şirketlere imkan tanımak için ihalenin KKTC’de açılması teklifini götürdüklerini, bu konuda net bir sonuç alamadıklarını söyledi. Atakan, “Yolun kalan bölümünün ne kadara mal olacağı konusunda çalışma yapıyoruz. Buna da kaynak ayrılabileceği konusunda hükümette konsensüs var. Bu çalışma bittiğinde kendi imkanlarımızla tamamlamaya başlayacağız” dedi.
Atakan, buna ek olarak Girne Doğu Çevre Yolu’nun kamulaştırma sorunu nedeniyle 2021’de gündeme geleceğini belirtti.
Yeni Ercan Havalimanında yapım çalışmaların yeniden başladığını ancak salgının bizi takvmin ne kadar gerisine attığı konusunda bir çalışma yapıldığını aktaran Tolga Atakan, “Şu anki gidişattan memnun değilim. Bir şey söylemek için erken. Bir iki gün içerisinde arkadaşların sunacağı raporu da görmek istiyorum. 2021’e sarkma yaşayacak mıyız? Bilmiyorum ama normalleşme sürecinden sonra iki kat fazla performans bekliyorum. Bugüne kadar sergilenen tempo ile çalışmayalım. Hızlandıralım” dedi.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Atakan, ülkede açılımın başlamasıyla birlikte trafik kazalarının da başladığını, seyir halindeyken cep telefonu ile ilgilenmek, alkollü ve süratli araç kullanma şeklindeki alışkanlıkların değiştirilmesinin zamanı geldiğini hatırlattı